«Правда ПФО» интернет-кӑларӑм Чӑвашстат курӑмлатнӑ статистикӑна пичетленӗ: Чӑваш Республикинчен пӗлтӗр 21 пин те 59 ҫын куҫса кайнӑ, пирӗн пата 15 пин те 734 ҫын килсе тӗпленнӗ.
Хайхи ҫӑлкуҫ пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑран куҫса каякансенчен ытларахӑшӗ Раҫҫейӗн ытти регионӗнче пурӑнма тытӑннӑ, ҫав вӑхӑтрах ют ҫӗршывсенче тӗпленнисем те пур: унашкаллисен йышӗ 2337 ҫын. Ҫапла майпа Чӑваш Енри миграци чакӑвӗ 5325 ҫынпа танлашнӑ. 2017 ҫулпа танлаштарсан 2218 ҫын ытларах.
Пирӗн пата пурӑнма куҫнисен пысӑк пайӗ — Раҫҫейӗн урӑх регионӗнчен. Чикӗ леш енчен 2191 ҫын куҫса килнӗ.
Палӑртса хӑвармалла, Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче пурӑнакансен йышӗ ӳснӗ, Етӗрне, Патӑрьел тата Вӑрнар районӗсенче вара чакнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан пӗр хӗрарӑм «Про Город» редакцие йӑтӑнса аннӑ балкона сӑн ӳкерсе ярса панӑ. Тӗрӗсрех каласан, балконӑн ҫӳлти пайӗ юр йывӑрӑшне чӑтаймасӑр ӳкнӗ, аялти пайӗ вырӑнтах юлнӑ.
Хӗвел урамӗнчи 8-мӗш ҫуртра 5-мӗш хутра пурӑнакан пӗр ҫыннӑн балконӗ ку. Камӑн айӑпӗпе пулнӑ ку? Ҫак ҫурта пӑхса тӑракан управляющи компанийӗ айӑпа хваттер хуҫи ҫине йӑвантарать, вӑл юра вӑхӑтра тасатман-мӗн.
«5-мӗш хутри балкон рами тата козырекӗ ҫурт проектне кӗмен. Ҫынсем ӑна хӑйсем туса лартнӑ. Ахӑртнех, козырека кирлӗ пек вырнаҫтарман, ҫавӑнпа юр унтан ӳкмен. Балкон рами кивӗ пулнӑ, юр йывӑрӑшне чӑтайман. Ҫак конструкцие тунӑ хуҫан юра хӑйӗн тасатмалла», - ҫапла ӑнлантарнӑ ЖКХ управляющи компанийӗ» ҫурт-йӗр фончӗн эксплуатаци пайӗн пуҫлӑхӗ Светлана Кашуба.
Ҫӗнӗ Шупашкарти «Атӑл» кинотеатр пушӑ ларнине нумаях пулмасть хыпарланӑччӗ. Ҫак кунсенче унӑн чӳречисене ҫамрӑксем ҫӗмӗрнӗ. Кун пирки «Про Город» редакцие ҫынсем пӗлтернӗ.
Нарӑс уйӑхӗн 17-мӗшӗнче кинотеатра полицейскисем ҫитнӗ. Вӗсем темиҫе ҫамрӑка хӑваласа ҫитме хӑтланнӑ.
«Эпӗ ачасемпе гипермаркет енчен утса пыраттӑм, полицейски тӑватӑ ҫамрӑк хыҫҫӑн чупнине куртӑм. Иккӗшне тытса вӑл машинӑна лартрӗ. Унтан ҫак машин кинотеатр патнелле кайрӗ. Унта темиҫе йӗрке хуралҫи пурччӗ», -каласа кӑтартнӑ хӗрарӑм. Ҫак ҫамрӑксем кинотеатр чӳречисене ҫӗмӗрнӗ те унта кӗнӗ-мӗн.
Аса илтерер: кинотеатрта мӗн пуласси пирки ыйтӑм ирттернӗ. Пӗтӗмлетӳпе килӗшӳллӗн, унта театр, кинотеатр, кафе тата ачасем валли вылямалли центр тӑвасшӑн. Анчах ку хӑҫан пуласси паллӑ мар.
Нарӑс уйӑхӗн юлашки вунӑкунлӑхӗнче Чӑваш Республикин Наци вулавӑшӗнче Чӑваш халӑх поэтне Геннадий Айхине халалланӑ кунсем иртӗҫ. Кӑҫал та вулавӑш куракансем валли анлӑ курав хатӗрлет. Халӑх поэчӗн пурнӑҫӗпе тата пултарулӑхӗпе май килнӗ таран туллин паллаштарма тӗллев лартнӑ курав Наци вулавӑшӗнче пӗр эрне ӗҫлӗ. Унтан ӑна районсемпе хуласене ӑсатӗҫ: Патӑрьеле, Ҫӗмӗрлене, Ҫӗнӗ Шупашкара т.ыт.те. Республикӑн тӗп вулавӑшне авӑн уйӑхӗнче ҫеҫ ҫаврӑнса ҫитӗ.
Айхин астӑвӑм кунӗсен вӑхӑтӗнче лекци пуҫласа ирттерӗҫ. «Творчество Г. Айги в контексте мировой, русской и чувашской литературы» (чӑв. Г. Айхин пултарулӑхӗн тӗнче, вырӑс тата чӑваш литературинчи тӗп шухӑшӗ) ят панӑскере паллӑ чӑваш ученӑйӗ, филологӗ, литература критикӗ, публицисчӗ, тата Геннадий Айхин ҫывӑх тусӗ пулнӑ Атнер Хусанкай нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшнче вулӗ. Лекци 14 сехетре пуҫланмалла.
Шкулти бассейнра ача путса вилнӗшӗн шкул директорӗ пулнӑ ҫынна суд тунӑ. Аса илтерер, Ҫӗнӗ Шупашкарти ачасемпе ҫамрӑксен 2-мӗш спорт шкулӗнчи бассейна иртнӗ ҫулхи раштав уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче вӑхӑтлӑха ӗҫлеме чарнӑччӗ. Ҫакӑн сӑлтавӗ — ҫав ҫулхи чӳк уйӑхӗн 17-мӗшӗнче бассейнра ача путса вилни. 9 ҫулти арҫын ача тӑр кӑнтӑрла, 10 сехет ҫурӑра, куҫ хупнӑ.
Инкек хыҫҫӑн тӗрӗслев пуҫарнӑ. Тӗрӗслев вӑхӑтӗнче спорт шкулӗнчи ишмелли тӳлевлӗ бассейнра хӑрушсӑрлӑх правилисене пӑхӑнманни ҫиеле тухнӑ. Унта тухтӑр та, инструктор та пулман. Ҫӑлав хатӗрӗсене те туянман.
Спорт шкулӗн пуҫлӑхӗ пулнӑ ҫын хай айӑпне тунман. Суд ӑна хупса хумасӑр икӗ ҫуллӑха явап тыттарма тата вӗренӳ учрежденийӗсен ертӳҫинче ӗҫлеме ҫулталӑклӑха чарма йышӑннӑ. Суд приговорӗ саккунлӑ вӑя хальлӗхе кӗреймен-ха.
Ҫӗнӗ Шупашкарта аптека вырӑнне лавкка уҫнӑ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Сергей Семенов Фейсбукра паян пӗлтернӗ.
«Ҫынсенчен каллех ыйтман. Винокуров урамӗ, 23-мӗш ҫурт. Аптека вырӑнне «Пятерочка» лавкка уҫӑлнӑ. Унта тавар турттарса килекен машинӑсем халӗ тротуарпа ҫӳреҫҫӗ. Йӗркесӗрлӗх. Ҫынсем кӑмӑлсӑрланнине ӑнланма пулать. Ҫитменнине вӗсем лавкка уҫма ирӗк паманнине ҫирӗплетеҫҫӗ. Лавкка уҫма администраци епле майпа ирӗк панӑ-ши?» — тесе ҫырнӑ «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташӗ Фейсбукра.
Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партин парламентри фракцийӗн пайташӗ Сергей Семенов Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакансене пӑшӑрхантаракан ыйтӑва уҫӑмлатма шантарнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан 29 ҫулти пӗр каччӑна телефон вырӑнне ҫӗрулми сутнӑ. Тавара хайхискер тӗнче тетелӗ урлӑ сааккас панӑ. Укҫана малтанах йӗркеллех тӳлесе хунӑ. Кӗҫех вӑл тавар патне кайнӑ. Хутаҫра смартфон вырӑнне хитрен чӗркенӗ ҫӗрулми сиксе тухнӑ.Ҫапла вара ҫамрӑк 14 пин тенкӗ ытлалӑх шар курнӑ.
Шупашкарти 37-ри хӗрарӑм ют ҫӗршывра туса кӑларнӑ хӑйӗн машини валли саппас пай туянма ӗмӗтленнӗ. Сутуҫӑпа телефонпа калаҫса илнӗ хыҫҫӑн лешӗ ӑна малтанласа укҫа тӳлеме сӗннӗ. Хӗрарӑм 15 пин тенкӗ куҫарса панӑ. Кайран телефон кӗпҫине тытакан та пулман. Шупашкарти 18-ти тата Ҫӗнӗ Шупашкарти 57-ри арҫын та ҫапла майпа улталаннӑ.
44-ри хӗрарӑм вара хитре сумка илме ӗмӗтленнӗ, анчах ӑна йӳнӗ рюкзак ярса панӑ.
Чӑваш Енре гриппа тата ОРВИпе чирлекенсем нумайланнӑ. Ҫавна май республикӑри хӑш-пӗр шкулти классене карантина янӑ. Виҫӗ шкулта вара ачасем пачах вӗренмеҫҫӗ. Кун пирки Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ хыпарлать.
Нарӑс уйӑхӗн 8-мӗшӗ тӗлне Чӑваш Енри 3 шкулта – Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи 2 пӗлӳ ҫуртӗнче тата Вӑрмар районӗнчи 1 шкулта – 505 ача вӗренмест, карантинра.
Шупашкарта вара вӑхӑтлӑха 1492 ача парта хушшинче лармасть. Хулари 25 шкулта 55 класа карантина янӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарта – 815, Ҫӗмӗрлере 58, Хӗрлӗ Чутай районӗнче 22 ача вӗренме ҫӳремест.
Ҫӗнӗ Шупашкарти 27-мӗш ача пахчине ҫӳрекен Ульяна Салмина амӑшӗпе пӗрле Тӗкӗрҫ рашчин администрацийӗ патне вӑрӑм ҫыру шӑрҫаланӑ. Унта вӑл зубр ҫури валли ят шыранине ҫырса кӑтартнӑ.
Ульянӑпа амӑшӗ 20 яхӑн ят сӗннӗ. Рашча администрацийӗн ӗҫченӗсене тӳрех иккӗшӗ килӗшнӗ: Мулат тата Юман. Мулат ятра зубр амӑшӗн саспаллисем пур: вӑл Мулана ятлӑ. Юман вара ҫирӗп сывлӑха кӑтартать. Чӑвашсем сывлӑха юманпа танлаштараҫҫӗ-ҫке-ха. Кунсӑр пуҫне юман – республикӑн символӗ. Ҫапла майпа зубр ҫури Мулат Юманович пулса тӑнӑ.
Рашча администрацийӗ пӗчӗк Ульянӑна 2019 ҫул валли календарь парнеленӗ. Ҫавӑн пекех вӑл ҫемйипе зоопарка пӗр уйӑх тӳлевсӗр ҫӳрӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти «Монолит Плюс» строительство фирмин пуҫлӑхне тата унчченхи прорабне судпа айӑпланӑ, пӗлтӗрхи кӗркунне строительство ӗҫӗсем пурнӑҫланӑ чухне компанире ӗҫлекен икӗ ҫын тӑпра айне пулса вилнӗ. Кун пирки «МК Чебоксары» хаҫат хыпарлать.
Хайхи ҫӑлкуҫ пӗлтернӗ тӑрӑх, инкек пӗлтӗрхи юпа уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Семенов урамӗнчи 2-мӗш ҫурт патӗнче пулнӑ. Ирхине фирма директорӗ прораба ӗҫе пурнӑҫлама кирлӗ прроект ҫуккине пӑхмасӑрах шыв канализацийӗ хума хушнӑ. Хуҫа сӑмахӗнчен иртеймесӗр прораб ку ӗҫе тума 41 тата 49 ҫулсенчи икӗ арҫынна шаннӑ. 10 сехет тӗлӗнче тӑпра йӑтӑнса аннӑ та арҫынсем ун айне пулнӑ. Виҫӗ метр тарӑнӑшӗнчискерсене туртса кӑларса ҫӑлса хӑварма май килмен.
Суд йышӑнӑвӗпе килӗшӳллӗн фирма директорӗн тата прорабра ӗҫленӗскерӗн икӗ ҫул ӗҫлесе татма тивӗ, унсӑр пуҫне вӗсен шалӑвӗнчен 5% тытса юлӗҫ. Компани пуҫлӑхӗн вара 2 ҫул хушши строительство тытӑмӗнчи предприятисене ертсе пыма юрамасть.
+14.3 °C