Ӗнер, ака уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкарта пысӑк инкек пулнӑ. 19 сехет те 45 минутра пушарнайсем патне Юханшыв бульварӗнчи 4/1-мӗш ҫуртра пушар тухни пирки хыпар ҫитнӗ. Ҫулӑм пӗрремӗш хутра алхаснӑ.
Питӗ шел, пушарта икӗ ача вилнӗ. Асли, хӗрача, 4 ҫулта, кӗҫӗнни, арҫын ача, 1 ҫул та 7 уйӑхра пулнӑ. «Эпӗ пӗлнӗ тӑрӑх, ачасем ҫулӑмран ҫӑлӑнма тӑрӑшнӑ, анчах питӗрӗнчӗк алӑка уҫайман, чӳречене ҫӗмӗреймен», - ҫапла пӗлтернӗ халӑх корреспонденчӗ «Про Город» хаҫата.
Пушар вырӑнне следователь-криминалистсем ҫитнӗ. Халӗ пушар мӗншӗн тухнине уҫӑмлатаҫҫӗ. Ҫав вӑхӑтра ашшӗ-амӑшӗ ӑҫта пулни пирки официаллӑ хыпарта нимӗн те пӗлтермен. «Ҫыхӑнура» форумра ҫыракансем ҫак пулӑма сӳтсе яваҫҫӗ. Хӑшӗ-пӗри пӗлтернӗ тӑрӑх, амӑшӗ вӑхӑтлӑха тухнӑ пулнӑ. «Контактра» сӳтсе явнине ӗненес тӗк, ачасене кӳршисем илсе тухнӑ, анчах тухтӑрсем вӗсен пурнӑҫне ҫӑлайман. Ҫав вӑхӑтра, ачасене ҫӑлнӑ чухне, ашшӗ-амӑшӗ подъезд умӗнче пирус туртса тӑнӑ. Вӗсем ҫав кун эрех ӗҫкеленӗ имӗш. Анчах ку, хальлӗхе, сас-хура кӑна-ха.
Ҫӗнӗ Шупашкарта чечек сутакан усламҫӑ патне такамсем шӑнкӑравланӑ та ЧР прокуратурине чечексем илсе килме ыйтнӑ. Палламанскер Мускавран тӗрӗслевпе ҫынсем килессине, вӗсемпе мероприяти иртессине пӗлтернӗ. Ҫула май хайхискере хаклӑ йышши эрех туянма, комисси пайташӗсен телефон счечӗсем ҫине укҫа хума ыйтнӑ. Усламҫӑ «прокуратура ӗҫченӗсене» ӗненсе йӑлтах пурнӑҫланӑ.
Усламҫӑ ҫула май эрехне те туяннӑ, «комисси пайташӗсен» телефон номерӗсем ҫине укҫа та хунӑ (пӗтӗмпе 95 пин тенкӗлӗх). Хайхискер прокуратурӑна ҫитсе тӑнӑ. Анчах унта нимӗнле чечек те саккас паман иккен, телефон номерӗсем ҫине те укҫа хума никам та ыйтман-мӗн! Ведомство ӗҫченӗсем ӑна ултавҫӑсен аллине лекнине ӑнлантарнӑ.
Халӗ кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарасси пирки шутлаҫҫӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 25 ҫулти каччӑ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управлениййӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл салтака каясран тарса ҫӳренӗ.
Следстви версийӗпе килӗшӳллӗн, ҫак каччӑ ҫара юрӑхлӑ пулнӑ. Анчах 2016 ҫулхи чӳк уйӑхӗнчен пуҫласа 2018 ҫулхи ҫу уйӑхӗччен повестка килнӗ пулсан та ҫар комиссариатне тӑватӑ хутчен пыман. 2018 ҫулхи чӳк уйӑхӗнче вара медицина комиссийӗ витӗр тухмасӑрах ҫар комиссариатӗнчен тухса утнӑ. Халӗ ун тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе малалла тишкереҫҫӗ.
Палӑртмалла: юлашки вӑхӑтра салтакран тарса ҫӳрекенсен йышӗ чакнӑ. Танлаштармашкӑн: пӗлтӗр унашкаллисен тӗлӗшпе 3 пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ, 2011 ҫулта – 38.
Анчах ку акцие пӗр кун ҫеҫ ирттерӗҫ. Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗн ЗАГС пайӗн ӗҫченӗсем пуш уйӑхӗн 30-мӗшӗнче «Стоп-уйрӑлу» акци ирттерме палӑртнӑ. Кунашкаллисене вӗсем унччен те йӗркеленӗ-ха. Унти специалистсем ҫемьесене тӗреклетес енӗпе чылай ӗҫлеҫҫӗ, вӗсене арканма парасшӑн мар.
Ҫак кун уйӑрма ыйтса ҫыракан мӑшӑрпа калаҫӗҫ, ку утӑма тӑвиччен тӗплӗн шухӑшлама ыйтӗҫ – ҫапла пӗлтерет администрацин пресс-служби.
Аса илтерер: нарӑс уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Ҫветтуй Валентин кунӗнче, Шупашкарти Мускав район администрацийӗн ЗАГС пайӗ те кунашкал акци ирттернӗччӗ. Ҫав кун вӗсем мӑшӑрсене уйӑрман.
Пуш уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Чӑваш Енри ачасене ҫуллахи вӑхӑтра канма кайма путёвкӑсем пама пуҫлӗҫ.
Республикӑн Вӗренӳ, ҫамрӑксен политикин министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, заявленисене пӗрлехи автоматизациленӗ тытӑм урлӑ йышӑнӗҫ. Ҫак ӗҫ тӑватӑ тапхӑрпа пулса пырӗ.
Пуш уйӑхӗн 30-мӗшӗнче социаллӑ центрсем йывӑр лару-тӑрури ҫемьесенчен заявленисем йышӑнма пуҫлӗҫ. Ака уйӑхӗн 6-мӗшӗнчен тытӑнса Ҫӗнӗ Шупашкар, Канаш хулисенче тата Канаш районӗнче пурӑнакансем хӑйсен ывӑл-хӗрӗ пурӑнакан шкулсенче ыйтса ҫырайӗҫ; ака уйӑхӗн 13-мӗшӗнчен Шупашкар хулинчисен заявленийӗсене шкулсенче йышӑнӗҫ; ака уйӑхӗн 20-мӗшӗ хыҫҫӑн — ытти мӗнпур районпа хулара.
Хула тулашӗнчи уйлӑхра 21 кну канма 14 962 тенке ларать, санатори-уйхлӑхра талӑкри хак — 935 тенке, хула тулашӗнчи уйлӑхсенчи профильлӗ сменӑсенче пӗр талӑкшӑн — 784 тенке. Ашшӗ-амӑшне путёвка хакӗ пӗр пайне ҫеҫ тӳлеттерӗҫ. Тупӑша кура — 5 процентран пуҫласа 50 процент таран.
Пуш уйӑхӗн 22-мӗшӗнче ҫӗрле Елчӗк районӗнче пурӑнакан 18 ҫулти каччӑ ашшӗ-амӑшӗн машинине ыйтмасӑрах тапратнӑ та тусӗпе пӗрле Ҫӗнӗ Шупашкарти каҫхи клуба вӗҫтернӗ. Хайхискерӗн права та пулман.
Анчах каччӑсем клубра ташлайман – машинӑна ҪҪХПИ инспекторӗсем асӑрханӑ. Пакунлисем вӗсене чарӑнма темиҫе хутчен те ыйтнӑ, анчах лешсем хӑнк та туман. Ҫапах каччӑсене тытса чарнӑ.
Водитель алкоголь тесчӗ витӗр тухма килӗшмен (ӑна 15 талӑклӑха арестлеме е 30 пин тенкӗлӗх штрафлама пултараҫҫӗ). ҪҪХПИ инспекторӗсем ыйтнипе чарӑнманшӑн 500-800 тенкӗ штраф парӗҫ. Ҫитменнине, водитель светофор хӗрлӗ ҫутнӑ чухне пилӗк хутчен чарӑнман. Куншӑн та штрафлӗҫ.
Ҫӗнӗ Шупашкар хулинче пурӑнакан 17-ри каччӑна ултавҫӑ шӑнман пӑр ҫине лартса янӑ. Апат валеҫсе ҫӳрекен ҫамрӑк ырӑ кӑмӑллӑскер тата ҫынна хӗрхенекенскер пулнӑ курӑнать.
Ун патне пӗр арҫын шӑнкӑравланӑ. Апат-ҫимӗҫ саккас парасшӑн евӗр пулса хӑйӗнпе паллаштарнӑ. Телефон номерӗ ҫине 3600 тенкӗ куҫарма ыйтнӑ. Тӗл пулсан парса татма шантарнӑ.
Каччӑ арҫын ыйтнине ҫийӗнчех пурнӑҫланӑ. Калаҫса татӑлнӑ вырӑна кӑштахран ҫитет те никам та ҫук иккен. Хӑйӗн патне шӑнкӑравланӑ ют номерпе ҫыхӑнать те лешӗ улталанине тунмасть, хӑй тӗрмере ларнине пӗлтерет.
Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-служи пӗлтернӗ тӑрӑх, шар курнӑ каччӑ право хуралӗнче ӗҫлекенсенчен пулӑшу ыйтнӑ. Пакунлисем усал хыпара хальлӗхе тӗрӗслеҫҫӗ-мӗн, ҫывӑх вӑхӑтра пуҫиле ӗҫ пуҫарма пултарӗҫ.
Шупашкар районӗнче иртнӗ ҫулхи раштав уйӑхӗнче пулса иртнӗ пӑтӑрмаха тӗпчесе пӗтернӗ. Ҫӗнӗ Шупашкар арҫынни ҫавӑн чухне йӗрке хуралҫисене хирӗҫ йытӑсене вӗскӗртнӗ, пакунлисенчен пӗрне ҫӗҫӗпе тирнӗ.
Шупашкар районӗнчи право хуралӗн тытӑмӗнче ӗҫлекен икӗ арҫын дача вӑррисене тытас шухӑшпа ҫӳренӗ. Раштав уйӑхӗн пӗр каҫхине вӗсем Ҫӑкалӑхьял ҫывӑхӗнчи дачӑсем патӗнче пулнӑ. Михӗсемпе тухакан икӗ арҫынна асӑрхасан хайхисене чарӑнма ыйтнӑ. Лешсем ҫапӑҫма тытӑннӑ. Пакунлисенчен пӗрне ураран ҫӗҫӗпе тирнӗ. Унтан арҫынсенчен пӗри хӑйӗнпе пӗрле пулнӑ тӑватӑ йытта вӗскӗртсе янӑ. Тӑватӑ ураллисем пакунлисене хупӑрласа илнӗ, ҫыртса пӗтернӗ.
Пуҫтахсем вырӑнтан тапса сикнӗ пулин те вӗсенчен пӗрне, Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан, унччен те судпа айӑпланнӑ арҫынна тытса чарма май килнӗ.
Ун пеккисем пирки кипкепе ҫуралнӑ теҫҫӗ. Сывлӑх енчен хавшакрах ачасен Ҫӗнӗ Шупашкарти шкулӗнче пиллӗкмӗш класра вӗренекен 12-ри ача паян Атӑлта путма пуҫланӑ. Анчах Турри пӗрле пулнӑ.
Инкеке лекнӗскер май килнӗ таран тапаҫланнӑ-ха. Пулӑшу ыйтса та кӑшкӑрнӑ. Юрать, ҫав вӑхӑтра РФ Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри управленийӗн ӗҫченӗсен патрулӗ иртсе пынӑ. Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Ҫӗнӗ Шупашкарти участокӗн ертӳҫи Юрий Каргин ача сассине илтнӗ, ӑна пулӑшма васканӑ.
Инкеке лекнӗ ача ҫырантан 10 метрта пулнӑ. Шӑнса кӳтнӗскер ҫӑлав тросне те тытайман. Телее, иртен-ҫӳрен тупӑннӑ. Вӗсем вӗрене ҫыран хӗрринче тытса тӑнӑ, Юрий Каргин пӑр ҫийӗн шуса пырса ятарлӑ хатӗрпе ачана ҫаклатса илнӗ. Арҫын ачана ҫийӗнчех пульницӑна ӑсатнӑ.
«Управление отходами» (чӑв. Каяшсене тытса тӑрасси) акционерсен обществин Ҫӗнӗ Шупашкарти филиалӗн пуҫлӑхне 200 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ. Хайхин айӑпне пула 2015 ҫулхи утӑ уйӑхӗнчен пуҫласа 2017 ҫулхи ҫурла уйӑхӗччен Ҫӗнӗ Шупашкарта таса мар шыв юхса тӑнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Унсӑр пуҫне предприятие маларах административлӑ майпа явап тыттарнӑ.
Бактериологи, хими япалисене ятарлӑ пӑрӑхпа турттарассишӗн яваплӑ предприяти трассӑна кирлӗ пек тытса тӑман тесе тӗпчевҫӗсем тата суд шухӑшлать иккен. Ҫавна пула вӑл шӑтса юхнӑ. Таса мар шыв сӑрханса тӑнипе 15 пин ытла тӑваткал метр лаптӑка вараланӑ, ҫутҫанталӑка 40 миллион тенкӗ ытлалӑх сиен кӳнӗ. 50 кубла метр ытла таса шыв юхса тухнӑ.
Суд приговорӗ хальлӗхе саккунлӑ вӑя кӗмен-ха.
Пуҫиле ӗҫе тӗпченӗ май тӗпчевҫӗсем Чӑваш Енӗн Ҫутҫанталӑк министерствине те асӑрхаттару хучӗ ӑсатнӑ.
-3.7 °C